Gloria victis Eliza Orzeszkowa - matura 2023

Lista pytań jawnych do lektury "Gloria victis" autorstwa Elizy Orzeszkowej

1. Motyw bohaterów zapomnianych przez naród. Omów zagadnienie na podstawie utworu Gloria victis Elizy Orzeszkowej. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Najważniejsze zagadnienia, które mogą pojawić się na egzaminie maturalnym w odniesieniu do utworu Elizy Orzeszkowej "Gloria victis":

• Problematyka utworu "Gloria victis" autorstwa Elizy Orzeszkowej (kwestia przedstawienia powstania styczniowego).
• Co oznacza tytuł noweli Elizy Orzeszkowej "Gloria victis" i do czego się odwołuje?
• Kto jest narratorem w noweli 'Gloria victis" Elizy Orzeszkowej? (natura).
• Kwestia bohaterstwa w noweli Elizy Orzeszkowej "Gloria victis".
• Motyw patriotyzmu w utworze "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw historii w utworze "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw powstania w utworze "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw przyjaźni w utworze "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw przyrody w utworze "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Jakim gatunkiem jest utwór "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej?
• Motyw poświęcenia w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw mogiły w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw wodza w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw biblijny i mitologiczny w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw wolności w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.
• Motyw przyrody w noweli "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej.

Gloria victis - główni bohaterowie

• Maryś Tarłowski
• Jagmin
• Romuald Traugutt

Maryś Tarłowski – jest to postać pierwszoplanowa, jednak nie wiadomo zbyt wiele o jego życiu przed tym, zanim pojawił się na litewskim Polesiu. Przybył do niego z siostrą Anielką. Był to młody uczony, który zamierzał zająć się edukacją osób z nizin społecznych. Jego plany zakłóciło jednak powstanie, w którym wziął udział z poczucia obowiązku. Jest to postać tragiczna, a w noweli wiele razy podkreślane jest, że nie przystaje on do warunków, w jakich przyszło mu żyć. Ten bohater ceni sobie kontemplację natury, jest delikatny i subtelny. Przechodzi rozdarcie wewnętrzne – między poczuciem obowiązku, które każe mu walczyć, a własną naturą.

Jagmin – zdaje się być przeciwieństwem Marysia Tarłowskiego, jest człowiekiem gotowym do boju i doskonałym żołnierzem. W noweli kilka razy został porównany do Rzymian, Herkulesa. Jest zdyscyplinowany, jednak nie jest żądny krwi. Ma świadomość tego, że wojna to najgorsze możliwe zło. W walce za ojczyznę jest gotów, by oddać swoje życie. Jest szanowany, a inni z uwagą słuchają, co ma do powiedzenia.

Romuald Traugutt – jest to jeden z przywódców powstania styczniowego, postać historyczna, dowodził żołnierzami na Polesiu. Ostatni dyktator powstania, został aresztowany i powieszony. Zostaje pokazany jako postać bardzo charyzmatyczna, która bez wahania potrafi podejmować trudne decyzje. W utworze zostaje on zestawiony z Chrystusem, Mojżeszem, Leonidasem.

Akcja utworu "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej rozgrywa się w maju 1836 roku – dzieje się to w czasie walk powstania styczniowego. Moment, kiedy wiatr prosi o opowieść las to czas bliższy napisaniu utworu, czyli jakieś 50. lat po powstaniu styczniowym.

Akcja rozgrywa się na terenie Królestwa Polskiego, Litwy, Białorusi, a także częściowo Ukrainy.

• Przyjazd Marysia Tarłowskiego z siostrą Anielką do małego miasteczka na Polesiu.
• Przyjaźń Marysia z Jagminem.
• Nawiązanie się uczucia między Anielą Tarłowską a przyszłym dowódcą jazdy.
• Wybuch powstania styczniowego.
• Jagmin i Maryś dołączają do oddziału, którym dowodzi Romuald Traugutt.
• Baza wyjściowa powstańców na leśnej polanie.
• Maryś ratuje życie Trauguttowi.
• Oddział powstańczy zostaje otoczony przez Rosjan.
• Maryś zostaje ranny i umieszczony w namiocie.
• Rosjanie mordują rannych powstańców, Maryś umiera.
• Jagmin, który próbował uratować swojego przyjaciela, również ginie.
• Anielka po latach odwiedza leśną mogiłę i stawia poległym mały krzyż.
• Po pięćdziesięciu latach przylatuje wiatr, któremu drzewa i kwiaty opowiadają historię oddziału powstańców.

"Gloria victis" Elizy Orzeszkowej pojawiła się na maturze w 2013 roku. Był to jeden z tematów wypracowania. Polecenie brzmiało następująco: "Porównaj obrazy przeszłości i refleksje na temat pamięci ukazane we fragmentach noweli Elizy Orzeszkowej Gloria victis i w wierszu Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Mazowsze. W analizie zwróć uwagę na osoby mówiące w obu tekstach".

"Trudność oceniam na średnią. Tematy były w miarę proste: pierwszy o „Przedwiośniu”, a drugi, moim zdaniem łatwiejszy, dotyczył porównania wiersza Baczyńskiego i „Glorii victis” Orzeszkowej. W nim można było się bardziej rozpisać, bo było dużo tematyki wojennej i związanej z powstaniem styczniowym" – powiedziała jedna z uczennic po maturze, na której pojawił się utwór "Gloria victis" Elizy Orzeszkowej, cytowana przez sadeczanin.info.

Niektórzy maturzyści jednak przed swoją maturą nie dali rady przeczytać książki "Gloria victis". "Pamiętam, że przed swoją maturą z polskiego modliłam się, żeby była Lalka, a dostaliśmy Gloria Victis i Przedwiośnie (książki, których jako jedynych nie byłam w stanie doczytać i opierałam się tylko na opracowaniach). Także, gratuluję Wam maturzyści 2018!" - brzmi jeden z komentarzy na Twitterze.

Zobacz także

matura z języka polskiego 2023 - poziom podstawowy

matura z języka polskiego 2023 - poziom rozszerzony

matura ustna z języka polskiego 2023

harmonogram matur 2023

matura 2023 - arkusze

wyniki matur 2023