Jak zmotywować nastolatka do nauki?

Rodzice często zaniedbują naukę swojego dziecka, wychodząc z założenia, że w wieku nastoletnim jest ono już na tyle duże, że nie trzeba sprawdzać jego zadań domowych, odpytywać przed klasówką czy pomagać mu w przygotowaniach do sprawdzianu. Rzeczywiście, niektórzy uczniowie radzą sobie świetnie bez pomocy swoich rodziców. Jest jednak też grupa nastolatków, którzy sami z siebie nie chcą lub... nie potrafią się uczyć.

Kluczowy jest powód, dla którego nastolatek zaniedbał naukę. Być może stracił zapał i potrzebuje motywacji. Często uczniom w starszych klasach bardzo trudno jest się pogodzić z tym, że nauki jest coraz więcej. Nie potrafią odpowiednio jej sobie rozplanować, nie wiedzą, ile czasu poświęcić na pewno zagadnienia, a przede wszystkim, jak uczyć się skutecznie.

Być może twoje dziecko nie widzi sensu nauki, ponieważ nie ma jeszcze sprecyzowanych planów, nie wie, kim chciałby zostać w przyszłości, jaką ścieżkę zawodową obrać. Na niekorzyść może działać również presja nauczycieli, którzy konsekwentnie przypominają o ważnym egzaminie gimnazjalnym (od którego przecież zależy, czy uczeń dostanie się do wymarzonego liceum, a w konsekwencji – czy będzie studiował przyszłościowy kierunek i dostanie dobrą pracę).

Zdarza się jednak też, że przyczyną tego mogą być problemy nastolatka. Porozmawiaj z nim o tym, zapytaj, dlaczego tak się dzieje, czy możesz mu pomóc. Dziecko musi wiedzieć, że ma w tobie wsparcie. Pamiętaj też, by nie atakować go, nie krzyczeć, tylko spokojnie porozmawiać – wtedy twoja reakcja naprawdę przyniesie rezultaty.

Jako rodzic masz naprawdę dużą moc sprawczą w kwestii nauki twojego dziecka. By zmotywować nastolatka do nauki, szalenie ważne są małe, z pozoru bardzo zwykłe, rzeczy i słowa. Oto kilka wskazówek, jak zachęcić nastolatka do uczenia się:

• Rozmawiaj z dzieckiem o tym, że nauka jest przydatna. Wytłumacz, że dzięki niej łatwiej będzie mogło zrozumieć otaczający go świat, będzie znało odpowiedź na różne pytania, będzie mogło także odkryć swoją pasję, a następnie skupić się na jej rozwijaniu.
• Okazuj zainteresowanie szkolnymi sprawami twojego dziecka. Pamiętaj jednak, by z cierpliwością wysłuchiwać jego szkolnych relacji, odpowiadać nawet na banalne pytania, możesz też wspomnieć mu o swoich rozterkach na etapie szkolnym.
• Doceniaj postępy nastolatka w nauce. To bardzo ważne, by chwalić dziecko za jego postępy – a co za tym idzie – wysiłek i czas, jaki wkłada ono w naukę. Wytłumacz mu też, że oceny, owszem, są ważne, jednak najważniejsze jest, co „ma w głowie”.
• Pokaż dziecku, że w nie wierzysz, utwierdzaj je w przekonaniu, że sobie poradzi, że potrafi naprawdę wiele osiągnąć.
• Wytłumacz nastolatkowi, jak ma się uczyć, pokaż, że bardzo ważna jest systematyczna praca i dobra organizacja nauki.
• Zachęć dziecko do samooceny – pytaj, czy jest zadowolone z efektów, motywuj, by dostrzegało rezultaty swojego wysiłku, a jeżeli jest taka konieczność – zauważało rzeczy, które musi poprawić.

Naucz nastolatka systematyczność – to podstawa dobrej nauki. Jeżeli uczeń nie uczy się regularnie – robi sobie w ten sposób zaległości, a obszerny materiał jest dużo trudniej opanować, niż np. materiał z jednej lekcji każdego dnia. Zachęć dziecko do tego, żeby planowało sobie naukę, robiło często powtórki. Gdy systematyczność wejdzie mu w nawyk – nauka już nie będzie taka straszna.

Wytłumacz, jak ma zorganizować swoją pracę. Gdy nastolatek zauważy, że dzięki dobrej organizacji nauka idzie mu znacznie łatwiej – z pewnością poczuje się do niej bardziej zmotywowany. Naucz dziecko dzielić odpowiednio materiał, którego ma się nauczyć. Warto również, by w tym czasie nastolatek pozbył się wszelkich rozpraszaczy – nie używał telefonu, tabletu, nie oglądał telewizji.

Pokaż dziecku różne metody nauki. Być może nastolatek po prostu... nie umie się uczyć. Zapoznaj go z różnymi sposobami, np. skojarzeniami, mapą myśli, metodą łańcuchową, akronimami, itp.

WAŻNE: Zadbaj o to, by nastolatek robił sobie przerwy w nauce, odpowiednio się odżywiał, spędzał czas na świeżym powietrzu. To nie wpłynie wprost na jego motywację do nauki, ale sprawi, że będzie ona dla niego po prostu łatwiejsza, dzięki dobremu samopoczuciu.

Sprawdź 

Niektórych rzeczy nie powinieneś robić, ponieważ mogą one przynieść efekt odwrotny od zamierzonego:

• Nie kontroluj nadmiernie nastolatka. Pamiętaj, że to on jest odpowiedzialny za swoją naukę.
• Nie lekceważ uczuć dziecka oraz tego, jak się w danym dniu lub momencie czuje.
• Nie krytykuj i nie wyśmiewaj go – pamiętaj, że może go to bardzo zniechęcić do nauki.
• Nie strasz nastolatka – strasznie złą oceną lub karą nie jest dobrym pomysłem. Nastolatek powinien uczyć się przede wszystkim dla siebie i swojej satysfakcji.
• Nie porównuj go do innych uczniów lub rodzeństwa – takie zachowanie wpłynie na niego negatywnie, będzie czuł presje.