03.10.2022

Zmiany w szkołach po wakacjach – odmieniona matura, nowe przedmioty i reforma zawodu nauczyciela

Wraz z nowym rokiem szkolnym do szkół weszły pewne zmiany. Obowiązują one od 1 września 2022 roku. Dotyczą między innymi nowych zasad zwolnień z zajęć wychowania fizycznego, wprowadzenia nowych przedmiotów: Historii i Teraźniejszości oraz przysposobienia obronnego, a także zmienionej formuły matur.

Wprowadzenie nowych przedmiotów

Jedną ze zmian jest wprowadzenie w szkołach nowych przedmiotów. Pierwszy z nich to Historia i Teraźniejszość – ma on zastąpić WOS na poziomie podstawowym. Uczniowie z klas o profilu humanistycznym, którzy mają WOS na poziomie rozszerzonym – nie będą uczyć się HIT-u, tylko nadal Wiedzy o Społeczeństwie.

Zmiana dotyczy więc jedynie uczniów, którzy mieli WOS na poziomie podstawowym. Przedmiot ten ma na celu zaznajomienie uczniów z historią najnowszą, a w programie nauczania znalazły się zagadnienia dotyczące historii świata po 1945 roku.

Kolejnym przedmiotem, który został wprowadzony do polskich szkół, jest Edukacja dla Bezpieczeństwa. Przedmiot ten będzie obowiązkowy dla uczniów ósmych klas szkoły podstawowej oraz pierwszych klas szkoły średniej. Zostaną wprowadzone treści związane z zachowaniem podczas zagrożenia działaniami wojennymi.

Uczniowie będą się też uczyć udzielania pierwszej pomocy osobom, które zostały ranne podczas użycia broni konwencjonalnej. Czeka ich również nauka strzelania. W programie znajdzie się także więcej elementów związanych z przysposobieniem obronnym, np. wykorzystywanie broni kulkowej i pneumatycznej, składanie i rozkładanie broni, a także odpowiednie reagowanie w sytuacji zagrożenia spowodowanego działaniami wojennymi.

Matura 2023 odbędzie się w nowej formie

Również tegorocznych maturzystów czekają zmiany. Dotyczyć będą one egzaminu maturalnego z języka polskiego – uczniowie będą mieli więcej czasu na rozwiązanie zadań, jednak będą mieć też więcej pytań egzaminacyjnych. Matura pisemna z języka polskiego zostanie podzielona na dwie części. Pierwsza z nich będzie dotyczyć następujących zagadnień:

Język polski w użyciu.
Test oraz Test historycznoliteracki.

Drugą częścią będzie wypracowanie. Zmiany czekają uczniów także na maturze ustnej z języka polskiego – uczniowie będą losować zestaw egzaminacyjny, składający się z dwóch pytań.

Co ze zwolnieniami z wychowania fizycznego?

Zarówno uczniowie, jak i ich rodzice z pewnością zastanawiają się, jak będzie wyglądała teraz procedura zwolnienia ucznia z zajęć wychowania fizycznego. Otóż będzie to znacznie trudniejsze niż wcześniej. Do tej pory zwolnienie z zajęć wychowania fizycznego mógł uczniowi wystawić lekarz rodzinny, teraz będzie mógł to zrobić jedynie lekarz specjalista, np. kardiolog.

Celem tej zmiany jest zachęcenie uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach, a także ograniczenia wystawiania "lewych" zwolnień z wychowania fizycznego.

Zmiany czekają też nauczycieli...

Co czeka nauczycieli w nadchodzącym roku szkolnym? Wraz z 1 września w życie weszły również nowe przepisy dotyczące Karty Nauczyciela. Zmienią się zasady awansu zawodowego (zlikwidowane mają zostać dwa stopnie: nauczyciela stażysty i kontraktowego), wprowadzone zostaną "godziny dostępności" nauczycieli (w tym czasie nauczyciel będzie prowadził konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców w zależności od potrzeb).

Kolejną zmianą ma być również podwyżka dla nauczycieli. Obecnie początkujący nauczyciel zarabia 100 proc. kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej, po zmianach zarabiałby 120 procent.

Biznes i zarządzanie – nowy przedmiot w szkołach

Od 2023 roku w szkołach ma pojawić się kolejny nowy przedmiot – Biznes i Zarządzanie, który od 2027 r. będzie można wybrać jako przedmiot dodatkowy na poziomie rozszerzonym na egzaminie maturalnym. Przedmiot ten miałby zastąpić podstawy przedsiębiorczości, jednak szczegóły poznamy zapewne dopiero przed kolejnym rokiem szkolnym.

"Będzie on realizował założenia obecnego przedmiotu podstawy przedsiębiorczości i rozszerzał je. Planuje się, że dotychczasowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych dla uczniów szkół ponadpodstawowych zostanie utrzymany. Biznes i zarządzanie zastąpi obecne podstawy przedsiębiorczości.

W podstawie programowej, oprócz wymagań dla poziomu podstawowego, określone zostaną również wymagania dla poziomu rozszerzonego, tak aby chętni uczniowie mogli przystąpić do egzaminu maturalnego z biznesu i zarządzania jako przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Po raz pierwszy egzamin ten zostanie przeprowadzony w 2027 r." - brzmi treść komunikatu na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki.

Zasady nauki zdalnej od września 2022

Wraz z nadejściem nowego roku szkolnego zmienią się także zasady nauki zdalnej. Zgodnie z rozporządzeniem MEiN nauczanie online będzie mogło zostać wprowadzone przez dyrektora w następujących sytuacjach:

w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych,
nieodpowiedniej temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów,
zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną,
innego nadzwyczajnego zdarzenia.

Edukacja dla uczniów z Ukrainy w Polsce

Rozporządzenie edukacyjne, dotyczące uchodźców uczących się w polskich szkołach, które zostało przyjęte w roku szkolnym 2021/2022, zostaje przeniesione także na kolejny rok szkolny. Będzie więc obowiązywać również w roku szkolnym 2022/ 2023. Dotyczy to:

tworzenia oddziałów przygotowawczych,
przyjmowanie dzieci do klas polskich z powiększoną liczbą uczniów,
zatrudniania nauczycieli ukraińskich w szkołach, a także polskich nauczycieli na świadczeniach kompensacyjnych
wypracowywania przez nauczycieli większej liczby nadgodzin niż standardowy limit 9 nadgodzin.
Zatrudnienia dyrektora bez konieczności przeprowdzania konkursu.