Przyczyny nieporozumień między rodzicami a dziećmi

Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Spis treści

Wstęp
Rozwinięcie
Kontekst 1
Kontekst 2
Zakończenie
Najpopularniejsze

Wstęp

TEZA: Przyczyny nieporozumień między dziećmi a rodzicami mogą być bardzo różne. Częstą przyczyną nieporozumień jest różnica pokoleniowa. Czasami dzieci buntują się, ponieważ młody wiek to okres sprzeciwu, innym razem nieporozumienia pojawiają się niespodziewanie w wyniku jakiejś sytuacji, a bywa i tak, że konflikt rodzi się, gdy któraś ze stron zmienia się w sposób niewłaściwy.

Oczywiście, częstymi przyczynami nieporozumień są także: różnice światopoglądowe, postawa autorytarna, nadmierna troska i kontrola ze strony rodziców, a także brak komunikacji i zrozumienia. Nieporozumienia między dziećmi a rodzicami wydają się być naturalną częścią procesu dojrzewania; z czasem wszystko wraca do normy, a relacje stają się ponownie właściwe. Jednak nie zawsze tak się dzieje.

Problem pojawia się, gdy nieporozumienie przeradza się w konflikt, który stopniowo zaczyna niszczyć relacje rodzinne, stając się destrukcyjną, samonapędzającą się siłą. Czasami opamiętanie przychodzi za późno, gdy jedna ze stron już nie żyje, wtedy pojawiają się wyrzuty sumienia. Literatura często podejmuje temat nieporozumień i konfliktów między dziećmi a rodzicami, uświadamiając czytelnikowi powszechność tego zjawiska, a także jego negatywne skutki.

Człowiek, będąc złożoną i skomplikowaną istotą, nie uniknie nieporozumień, zwłaszcza w okresie młodości. Jest wręcz skazany na nie, musi jednak umiejętnie je rozwiązywać. Literatura służy pomocą, choć nie oferuje złotej recepty – bardziej prowokuje do refleksji.

Sprawdź wyszukiwarka kierunków studiów

Dalsza część artykułu pod reklamą

Rozwinięcie

W komedii Moliera pt. „Skąpiec” mamy przedstawione skomplikowane relacje rodzinne pomiędzy chciwym i bezwzględnym ojcem (Harpagonem) a jego dziećmi (Elizą i Kleantem). Molier ukazuje w swoim utworze szereg przyczyn, które prowadzą do napięć i konfliktów w relacjach rodzinnych.

Jedną z najważniejszych przyczyn konfliktu między ojcem a dziećmi jest nadmierna kontrola życia swoich dzieci. Harpagon, w sposób wręcz despotyczny, pragnie pokierować życiem swoich dzieci. Nie pytając ich o zdanie, postanawia sam wybrać ich przyszłych małżonków. W wyborze kieruje się tylko względami materialnymi, a nie uczuciami dzieci, dlatego chce wydać swoją córkę Elizę za bogatego, starszego wiekiem Anzelma (Anzelm zrzeka się też posagu przyszłej żony, a to jest istotny argument dla Harpagona).

Inną przyczyną konfliktu jest nieudolna komunikacja pomiędzy ojcem a dziećmi. Harpagon w ogóle nie słucha swoich dzieci, zwraca się do nich z dystansem, ciągle ich tylko krytykuje i poniża. Zamiast rozmawiać z nimi o ich życiu, uczuciach czy problemach, stara się je podporządkować swojej woli, traktując ich jak narzędzia do realizacji własnych celów.

Brak prawdziwego i szczerego dialogu ostatecznie prowadzi do narastających konfliktów. Oczywiście Eliza oraz Kleant mają także odmienny światopogląd od swojego ojca, liczą się dla nich inne wartości, cenią sobie miłość, szacunek oraz lojalność, dobra materialne schodzą na drugi plan. Dzieci skąpca pragną poślubić osoby, które szczerze kochają, nie patrzą na ich status materialny, pragną szczęścia opartego na relacjach pełnych autentycznych uczuć.

Harpagon zaś myśli zupełnie inaczej, pieniądze są dla niego najważniejsze, jest w stanie poświecić dla nich wszystko, nawet rodzinę. Dlatego też główny bohater zachowuje się w sposób obsesyjny, wszystkich wokół podejrzewa o kradzież jego szkatułki, nie potrafi nikomu zaufać.

Takie zachowanie skąpca, ciągłe życie w stresie i obawie o pieniądze, powoduje, że Harpagon staje się wręcz autorytarny w stosunku do swoich dzieci. Na każdym kroku dyryguje ich poczynaniami, często moralizuje i wymusza decyzje, ponieważ podejrzewa, że dzieci tylko czyhają na jego majątek i chcą zniszczyć jego plany.

Autorytarne zachowanie bohatera oczywiście wymusza na Elizie oraz Kleancie postawę buntu – rodzeństwo sprzeciwia się ojcu w imię wyższych wartości: miłości, szczęścia, bezinteresowności. Dodatkowo młodzi nie tylko nie szanują swojego ojca, ale również uważają go za antywzorzec – nigdy nie chcieliby być podobni do własnego ojca.

Taka postawa dzieci Harpagona, dla których dobra materialne nie są istotne, tylko życie z kochaną osobą, uświadamia, że źródłem nieporozumień może być właśnie różnica pokoleniowa. Opozycja młodzi kontra starzy najczęściej dotyczy priorytetów: człowiek młody często podejmuje decyzje spontanicznie, nie działa w sposób wyrachowany, jego zachowanie jest szczere i liczą się dla niego wyższe cele takie jak miłość i poświęcenie się.

Człowiek z wiekiem zmienia nastawienie do życia (być może Harpagon też kiedyś był zupełnie innym człowiekiem), jego wybory są wyważone i przemyślane, nie podejmuje też pochopnych, spontanicznych decyzji, coraz bardziej docenia dobra materialne i unika ryzyka.

W komedii Moliera konflikt pokoleniowy jest przedstawiony w sposób kontrastowy, ojciec jest skrajnym egoistą kochającym tylko pieniądze, natomiast dzieci to osoby bezinteresowne i szlachetne, które pragną szczęścia u boku ukochanej osoby.

Dlatego dzieci Harpagona nie potrafią porozumieć się z ojcem, ponieważ między nimi panuje głęboka przepaść, a różnice w ich wartościach i sposobie postrzegania świata są tak wielkie, że wszelkie próby osiągnięcia kompromisu stają się niemożliwe.

Sprawdź wyszukiwarka uczelni

Dalsza część artykułu pod reklamą

Kontekst 1

Konflikt pokoleniowy zauważamy też w dramacie Williama Szekspira pt. „Romeo i Julia”. Dwoje zakochanych w sobie młodych ludzi postrzega świat w sposób zupełnie odmienny od swoich rodziców, ich wartości i marzenia są kształtowane przez inne doświadczenia, co prowadzi do istotnych różnic w ich spojrzeniu na życie, miłość i przyszłość.

Rodzice Romea i Julii nienawidzą się szczerze, nie są zdolni do żadnych kompromisów, nie wykazują też chęci pojednania, obopólne uczucie nienawiści zaślepiło i zatruło ich umysły. W przeciwieństwie do swoich rodzin, Romeo i Julia, pod wpływem głębokiego uczucia, pragną przede wszystkim pojednania i pokoju, wierząc, że ich miłość ma moc przezwyciężenia istniejących podziałów.

Nie przeszkadza im fakt, że pochodzą z dwóch skonfliktowanych rodów, ponieważ dla nich najważniejsze jest wzajemne uczucie, które staje się siłą zdolną pokonać nienawiść i wrogość, dzielącą ich rodziny.

Miłość uskrzydla ich, są zdolni do wielkich poświęceń i wyrzeczeń. Jednak z powodu zatwardziałości ich rodziców oraz nieprzewidzianych okoliczności ich historia kończy się tragicznie. Dopiero po ich śmierci skonfliktowane rody dostrzegły swój błąd i zaczęły rozumieć, jak wielką cenę zapłacili za swoją nienawiść.

Sprawdź czy dostaniesz się na studia kalkulator maturalny

Dalsza część artykułu pod reklamą

Kontekst 2

W „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego zauważamy nieporozumienia rodzinne pomiędzy matką Jadwigą Baryką a jej synem Cezarym Baryką. Przyczyną nieporozumień między matką a synem jest na pewno różnica wieku, Cezary to przecież młody, nieukształtowany i nieodpowiedzialny kilkunastoletni mężczyzna.

Kolejną ważną przyczyną nieporozumień jest światopogląd młodego Baryki, który jest zafascynowany szerzącym się w carskiej Rosji bolszewizmem, wiąże z nim wielkie nadzieje. Jest przekonany, że komunizm to ideologia, która wreszcie zagwarantuje sprawiedliwość społeczną i wyeliminuje wszelki wyzysk oraz przywróci godność człowiekowi.

Bohater nie zdaje sobie jednak sprawy, że bolszewicy to bezkompromisowi i brutalni rewolucjoniści, którzy nowe porządki wprowadzają za pomocą przemocy i terroru. Kiedy komuniści docierają do rodzinnego miasta Baryki Baku, Cezary jest pod wielkim wrażeniem nowej władzy. Na nic zdają się krytyczne uwagi matki, która za wszelką cenę próbuje uświadomić syna o fałszywych i zgubnych ideach komunistów.

Na domiar złego Jadwiga Baryka musi samotnie rozwiązywać wszystkie problemy wychowawcze, ponieważ ojciec Cezarego wyjechał na wojnę. Stopniowo nieporozumienie przeradza się w konflikt – Cezary był nawet zdolny zadenuncjować własną matkę władzy bolszewickiej (doniósł komunistom, że jego matka ukrywa cenny majątek). Głównymi przyczynami konfliktu między bohaterami wydają się być z jednej strony: niedojrzałość, brak doświadczenia, naiwność i buntowniczy charakter Cezarego.

Młody Baryka, będąc zauroczony utopijną wizją przyszłości, nie dostrzegał brutalności nowej władzy i racjonalizował zachowanie rewolucjonistów. Z drugiej strony matka Cezarego, będąc kobietą o delikatnym i nieporadnym usposobieniu, nie potrafiła odpowiednio wpłynąć na syna i pokierować jego losem. Dopiero śmierć bohaterki spowodowała, że młody Baryka zrozumiał swój błąd i uświadomił sobie, jak ważna była dla niego matka.

Dalsza część artykułu pod reklamą

Zakończenie

Nieporozumienia czy nawet konflikty rodzinne to zjawisko bardzo powszechne, oczywiście, jak widać na podstawie przykładów, przyczyn nieporozumień może być bardzo wiele (POTWIERDZENIE TEZY).

Winą mogą być obarczeni zarówno dzieci, jak i rodzice, z pewnością łatwiej zrozumieć i wybaczyć błędy dzieciom, które, z racji wieku i niedojrzałości, częściej będą wywoływać konflikty i nieporozumienia.

Znacznie trudniej zrozumieć i usprawiedliwić nieporozumienia i konflikty wywołane przez rodziców, ponieważ dorośli powinni lepiej i bardziej odpowiedzialnie podejmować decyzje, nie zawsze jednak tak się dzieje, czego dowodzi przykład Harpagona z komedii Moliera, który w ogóle nie przejmował się losem swoich dzieci.

Posłuchaj tego opracowania w spotify

Dalsza część artykułu pod reklamą