Jaką rolę w relacjach międzyludzkich odgrywają majątek i pochodzenie

Omów zagadnienie na podstawie Lalki Bolesława Prusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Spis treści

Wstęp
Rozwinięcie
Kontekst 1
Kontekst 2
Zakończenie
Najpopularniejsze

Wstęp

TEZA: W relacjach międzyludzkich majątek i pochodzenie bardzo często odgrywa istotną rolę. Pozycja społeczna człowieka, jego status majątkowy niekiedy bywają ważniejsze niż zdolności, charakter czy nawet uczciwość i dobroć.

Przyczyną takiej sytuacji na pewno jest władza, pozycja i możliwości decydowania, człowiek posiadając pewne urodzenie, miał większe szanse na karierę, cieszył się również autorytetem, często był lepiej wykształcony i miał większą świadomość.

Pieniądze oczywiście też umożliwiały wpływy i kontakty, można było wręcz kupić stanowisko lub zyskać autorytet. Jednak w zależności od czasów, epoki zauważamy różne znaczenia pieniędzy oraz pochodzenia. W odległych epokach pochodzenie było najważniejsze, gwarantowało też stabilność majątkową, człowiek bez odpowiedniego pochodzenia nie mógł pełnić ważnej funkcji, jego możliwości były ograniczone. Nawet wielkie pieniądze nie dawały tylu możliwości, co właśnie odpowiednie urodzenie.

Z czasem sytuacja zaczęła się zmieniać, stopniowo znikały, pod wpływem wydarzeń historycznych, podziały społeczne; urodzenie, pochodzenie już nie gwarantowało bezpiecznej sytuacji finansowej. Człowiek musiał sam zarabiać, a jego pochodzenie, status społeczny mocno były powiązane z możliwościami finansowymi. Nie ulega jednak wątpliwości, że oba czynniki zdecydowanie odgrywają ogromną rolę w relacjach międzyludzkich.

Literatura wielokrotnie opisywała ten problem, pokazując złożoność sytuacji międzyludzkich wynikających z powodu różnic społecznych. Ukazywała też znaczenie majątku w życiu człowieka, przedstawiając z jednej strony nędzę człowieka, z drugiej zaś bogactwo. W wielu przypadkach człowiek był bezradny i skazany na klęskę, gdyż nie posiadał ani pieniędzy, ani odpowiedniego urodzenia.

Sprawdź wyszukiwarka kierunków studiów

Dalsza część artykułu pod reklamą

Rozwinięcie

W „Lalce” Bolesława Prusa zauważamy jak wielką rolę w życiu człowieka odgrywa pochodzenie. Brak odpowiedniego urodzenia sytuował człowieka jako reprezentanta gorszej grupy społecznej, która nie gwarantowała możliwości rozwoju, poprawy statusu majątkowego.

W powieści Prusa główny bohater – Stanisław Wokulski próbuje przezwyciężyć takie ograniczenia, dzięki talentowi i wielkiej energii postanawia zrealizować wielkie cele: majątkowe, społeczne i miłosne. Wokulski jednak nie posiada odpowiedniego pochodzenia, jest to ogromna przeszkoda w realizacji jego planów miłosnych – protagonista pragnie poślubić reprezentantkę arystokracji Izabelę Łęcką.

Różnice w pochodzeniu stanowią istotną przeszkodę w ich relacjach - Wokulski, choć posiada ogromny majątek, pochodzi z niższej warstwy społecznej i zajmuje się handlem, jest kupcem, co w oczach wielu przedstawicieli arystokracji czyniło go człowiekiem niegodnym towarzystwa ludzi z wyższych sfer. Z kolei Izabela Łęcka, mimo braku majątku, należy do arystokracji, co – według ówczesnych norm – stawia ją w wyższej pozycji. Ta różnica w pochodzeniu wpływa na ich wzajemne postrzeganie i jest jednym z powodów, dla których Wokulski, pomimo swojego majątku, nie jest w stanie zyskać pełnego uznania w wyższych kręgach towarzyskich, do których aspiruje.

Z drugiej strony, ogromny majątek, który zgromadził bohater, otwiera przed nim szerokie perspektywy i daje wielkie możliwości działania. Dzięki swojej pozycji finansowej zyskuje nowe, wpływowe kontakty, a jego relacje towarzyskie zaczynają wykraczać poza dotychczasowe kręgi kupieckie i mieszczańskie. Stanisław Wokulski nawiązuje coraz bliższe znajomości z przedstawicielami arystokracji, co znacząco zmienia jego pozycję społeczną.

Pomaga finansowo rodzinie Łęckich, zyskując w ten sposób ich względną przychylność, a jednocześnie podejmuje współpracę z księciem i innymi osobami z wyższych sfer, co pozwala mu jeszcze bardziej umocnić swoją pozycję i poszerzyć wpływy. Niestety jego działania, inwestycje, talent i energia nie są w pełni doceniane.

Przez wiele osób, nie tylko z kręgu arystokracji, Wokulski jest nieszanowany, krytykowany a nawet poniżany. Widać to przede wszystko w postawie Łęckiej, która początkowo wydaje się być zainteresowana Wokulskim, ostatecznie odrzuca go, gdyż nie potrafi zaakceptować jego pozycji społecznej. W „Lalce” majątek i pochodzenie odgrywają fundamentalną rolę w kształtowaniu relacji międzyludzkich. Są one nie tylko miarą statusu społecznego, ale także wpływają na osobiste wybory bohaterów, takie jak miłość, małżeństwo czy towarzystwo.

Wokulski, choć bogaty, nie potrafi przełamać barier klasowych, a jego miłość do Izabeli Łęckiej okazuje się niemożliwa z powodu społecznych ograniczeń. W ten sposób Prus uświadamia, jak silne były podziały społeczne i jak majątek oraz pochodzenie kształtowały życie jednostki w XIX-wiecznej Polsce.

Sprawdź wyszukiwarka uczelni

Dalsza część artykułu pod reklamą

Kontekst 1

W „Skąpcu” Moliera pochodzenie nie odgrywa aż tak istotnej roli jak w „Lalce” Bolesława Prusa. Prawie wszyscy bohaterowie komedii, nie licząc służby, wywodzą się z jednej grupy społecznej – z mieszczaństwa. Jednak różni ich status materialny: z jednej strony widzimy bardzo bogatego i chciwego Harpagona, z drugiej jego dzieci – Elizę oraz Kleanta, którzy nie mogą liczyć na jakąkolwiek pomoc finansową bezlitosnego ojca.

W dramacie Moliera pieniądze okazują się kluczowym elementem wpływającym na relacje międzyludzkie. Skrajny egoizm i obsesyjne skąpstwo Harpagona nie tylko zatruwają relacje rodzinne, ale także uniemożliwiają budowanie jakichkolwiek więzi opartych na wzajemnym szacunku i zaufaniu.

Molier, ukazując historię Harpagona, przedstawia destrukcyjną siłę chciwości, która prowadzi do konfliktów, samotności i rozkładu więzi międzyludzkich. Przede wszystkim jednak autor uświadamia, jak nadmierna pogoń za pieniędzmi i majątkiem potrafi zniszczyć relacje rodzinne, powodując, że bliscy stają się sobie obcy, a nawet wrodzy.

Sprawdź czy dostaniesz się na studia kalkulator maturalny

Dalsza część artykułu pod reklamą

Kontekst 2

W „Balladynie” Juliusza Słowackiego zauważamy jak ważnym czynnikiem jest pochodzenie człowieka. Główna bohaterka tragedii – tytułowa Balladyna, wywodzi się z prostego ludu. Pochodzenie Balladyny odgrywa kluczową rolę w jej postępowaniu, bohaterka pochodząc z nizin społecznych, pragnie zdobyć władzę i uznanie, dlatego dopuszcza się serii morderstw, które umożliwiają jej zdobycie wymarzonej pozycji społecznej – ostatecznie zostają królową.

Balladyna, po zdobyciu wyższej pozycji społecznej, całkowicie zmienia swoje nastawienie do otaczających ją ludzi. Staje się wyniosła, gardzi tymi, którzy wcześniej byli jej bliscy, a nawet wypiera się własnej matki, traktując ją z pogardą i obojętnością. Jej ambicje i żądza władzy prowadzą ją do okrucieństwa i zbrodni – staje się bezwzględną morderczynią, dla której moralność i skrupuły przestają istnieć.

Historia Balladyny pokazuje, jak ambicja oraz nadmierne pragnienie zmiany statusu społecznego może zburzyć naturalne więzi międzyludzkie i zdeformować charakter człowieka. Jednocześnie przypomina, że bezrefleksyjna pogoń za władzą i wyższą pozycją społeczną niesie za sobą nieodwracalne konsekwencje, niszcząc zarówno relacje z innymi, jak i samego człowieka od środka.

Dalsza część artykułu pod reklamą

Zakończenie

Wszystkie historie przedstawionych bohaterów jednoznacznie potwierdzają tezę, że pochodzenie oraz majątek mogą wywierać ogromny wpływ na relacje międzyludzkie (POTWIERDZENIE TEZY).

Warto jednak zauważyć, że oba te czynniki nie zawsze działają jednocześnie i w równym stopniu oddziałują na relacje z innymi.

Przykład Harpagona pokazuje, jak destrukcyjna może być obsesja na punkcie pieniędzy – jego chciwość nie tylko zmienia go w człowieka zimnego i egoistycznego, ale także całkowicie niszczy więzi z dziećmi, które nie mogą liczyć na ojcowską miłość ani wsparcie.

Z kolei Balladyna, dążąc za wszelką cenę do zmiany swojego statusu społecznego, poświęca wartości moralne, co prowadzi ją na drogę okrucieństwa i zbrodni, ostatecznie niszcząc jej relacje z otoczeniem, a nawet z najbliższymi. Inaczej wygląda sytuacja Stanisława Wokulskiego, u którego oba czynniki – majątek i pochodzenie – odgrywają kluczową rolę, lecz w różnym stopniu wpływają na jego relacje z ludźmi.

Jego ambicje i pragnienie awansu społecznego pomagają mu nawiązywać kontakty z wyższymi sferami, ale jednocześnie prowadzą do konfliktów wewnętrznych i poczucia wyobcowania. Każda z tych historii uświadamia, jak wielką siłę mają pieniądze i pochodzenie w kształtowaniu relacji międzyludzkich, podkreślając, że ich wpływ może być zarówno destrukcyjny, jak i pełen sprzeczności.

posłychaj tego opracowania w spotify

Dalsza część artykułu pod reklamą