Matura próbna 2022 z biologii. Wymagania, arkusz, terminy. Jak się przygotować?

Wymagania na maturę próbną z biologii (oraz na egzamin maturalny w maju 2023) nie są żadną tajemnicą. Zostały one opublikowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną w Informatorach o egzaminie maturalnym z biologii (należy je czytać razem z aneksami na 2023 i 2024 rok).

Wymagania dla poziomu rozszerzonego obejmują wymagania dla poziomu podstawowego oraz poniższe wymagania:

Ogólne wymagania egzaminacyjne

I. Pogłębianie wiedzy z zakresu różnorodności biologicznej oraz zjawisk i procesów biologicznych zachodzących na różnych poziomach organizacji życia. Zdający:

1. opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy;
2. wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku;
3. wykazuje związki pomiędzy strukturą i funkcją na różnych poziomach organizacji życia;
4. objaśnia funkcjonowanie organizmu człowieka na różnych poziomach złożoności i w poszczególnych etapach ontogenezy;
5. przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmami oraz między organizmem a środowiskiem;
6. wykazuje, że różnorodność organizmów jest wynikiem procesów ewolucyjnych.

II. Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań. Zdający:

1. określa problem badawczy, formułuje hipotezy, planuje i przeprowadza oraz dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne;
2. określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą;
3. opracowuje, analizuje i interpretuje wyniki badań w oparciu o proste analizy statystyczne;
4. odnosi się do wyników uzyskanych przez innych badaczy;
5. ocenia poprawność zastosowanych procedur badawczych oraz formułuje wnioski;
6. przygotowuje preparaty świeże oraz przeprowadza celowe obserwacje mikroskopowe i makroskopowe.

III. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Zdający:

1. wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskiwania informacji;
2. odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe;
3. odróżnia wiedzę potoczną od uzyskanej metodami naukowymi;
4. odróżnia fakty od opinii;
5. objaśnia i komentuje informacje, posługując się terminologią biologiczną;
6. odnosi się krytycznie do informacji pozyskanych z różnych źródeł, w tym internetowych.

IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Zdający:

1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski;

2. przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi

V. Pogłębianie znajomości uwarunkowań zdrowia człowieka. Zdający:

1. planuje działania prozdrowotne;
2. rozumie znaczenie badań profilaktycznych i rozpoznaje sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej;
3. rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania środków dopingujących i psychoaktywnych;
4. rozumie znaczenie poradnictwa genetycznego i transplantologii;
5. dostrzega znaczenie osiągnięć współczesnej nauki w profilaktyce chorób.

VI. Rozwijanie postawy szacunku wobec przyrody i środowiska. Zdający:

1. rozumie zasadność ochrony przyrody;
2. prezentuje postawę szacunku wobec istot żywych;
3. odpowiedzialnie i świadomie korzysta z dóbr przyrody;

4. objaśnia zasady zrównoważonego rozwoju.

Wymagania ogólne dla poziomu podstawowego:

I. Pogłębianie wiedzy z zakresu budowy i funkcjonowania organizmu człowieka. Zdający:

1. wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w organizmie człowieka;
2. wykazuje związki pomiędzy strukturą i funkcją na różnych poziomach złożoności organizmu;
3. objaśnia funkcjonowanie organizmu człowieka na poszczególnych etapach ontogenezy.

II. Pogłębianie znajomości uwarunkowań zdrowia człowieka. Zdający:

1. planuje działania prozdrowotne;
2. rozumie znaczenie badań profilaktycznych i rozpoznaje sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej;
3. rozumie znaczenie poradnictwa genetycznego i transplantologii;
4. dostrzega znaczenie osiągnięć współczesnej nauki w profilaktyce zdrowia;
5. rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania środków dopingujących i psychoaktywnych.

III. Rozwijanie myślenia naukowego; doskonalenie umiejętności planowania i przeprowadzania obserwacji i doświadczeń oraz wnioskowania w oparciu o wyniki badań. Zdający:

1. określa problem badawczy, formułuje hipotezy, planuje i przeprowadza oraz dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne;
2. określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą;
3. w oparciu o proste analizy statystyczne opracowuje, analizuje i interpretuje wyniki badań;
4.  ocenia poprawność zastosowanych procedur badawczych oraz formułuje wnioski;

5. przeprowadza celowe obserwacje mikroskopowe i makroskopowe.

IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Zdający:

1. wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskiwania informacji;
2. odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe;
3. odróżnia wiedzę potoczną od uzyskanej metodami naukowymi;
4. odróżnia fakty od opinii;
5. objaśnia i komentuje informacje, posługując się terminologią biologiczną;
6. odnosi się krytycznie do informacji pozyskanych z różnych źródeł, w tym internetowych.

V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Zdający:

1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski;
2. przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi;
3. wyjaśnia zależności między organizmami oraz między organizmem a środowiskiem;
4. wykazuje, że różnorodność organizmów jest wynikiem procesów ewolucyjnych.

VI. Rozwijanie postawy szacunku wobec przyrody i środowiska. Zdający:

1. rozumie zasadność ochrony przyrody;
2. prezentuje postawę szacunku wobec wszystkich istot żywych oraz odpowiedzialnego i świadomego korzystania z dóbr przyrody;
3. objaśnia zasady zrównoważonego rozwoju.

Dowiedz się więcej

Arkusz egzaminacyjny na maturze próbnej z biologii będzie wyglądał tak samo, jak ten na właściwym egzaminie maturalnym z tego przedmiotu w maju 2023. W arkuszu egzaminacyjnym znajdzie się od 20 do 25 zadań.

W arkuszu egzaminacyjnym z biologii pojawią się wiązki zadań lub pojedyncze zadania. Wiązka zadań to zestaw od dwóch do sześciu zadań występujących we wspólnym kontekście tematycznym, w którym jest opisane zjawisko biologiczne, doświadczenie, obserwacja, materiał źródłowy itp.

Na pierwszej stronie arkusza egzaminacyjnego znajdzie się dokładna instrukcja, którą warto uważnie przeczytać.

Sprawdź

matura z biologii - arkusze

arkusze maturalne

Matura próbna z biologii odbędzie się 20 grudnia 2022 roku o godzinie 9:00. Wszystkie matury próbne w 2022 roku będą trwały od 12 do 21 grudnia. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikowała specjalny harmonogram, gdzie każdy z uczniów może sprawdzić dokładny termin testu diagnostycznego, do którego będzie przystępował.

sprawdź 

matura próbna 2022/2023 - harmonogram

harmonogram matur 2023

Matura próbna z biologii, podobnie jak egzamin maturalny z tego przedmiotu w 2023 roku, będzie trwała 180 minut, czyli trzy godziny zegarowe. Warto, by uczeń samodzielnie w domu przećwiczył rozwiązywanie arkuszy maturalnych (na przykład z poprzednich lat) w tym czasie i sprawdził, czy się wyrabia w określonym wymiarze czasowym. Jeżeli nie – należy inaczej zorganizować sobie pracę podczas testu.

Dowiedz się więcej

Ile trwają matury 2023

Przygotowując się do matury próbnej z biologii warto powtórzyć sobie wszystkie najważniejsze zagadnienia z tego przedmiotu – przydadzą się tutaj podręczniki oraz repetytoria. Dobrze jest również rozwiązywać arkusze egzaminacyjne z poprzednich lat. Naukę należy jednak podzielić na części i odpowiednio rozplanować na kilka miesięcy.

Tematy, które często pojawiają się na egzaminie maturalnym z biologii to:

• budowa organizmów żywych,
• budowa i funkcje tkanek/narządów,
• procesy biologiczne (np. rozmnażanie, oddychanie),
• klasyfikacja organizmów,
• ekologia,
• genetyka i ewolucja.

czytaj dalej

jak przygotować się do matury

jak przygotować się do matury z matematyki

jak przygotować się do matury z angielskiego

co warto wiedzieć przed maturą