Kamienie na szaniec, Aleksander Kamiński - egzamin ósmoklasisty 2024

"Kamienie na szaniec" to książka, która opowiada o ogromnym patriotyzmie młodych ludzi. W momencie zagrożenia ich ojczyzny potrafili sprostać oni potrzebie ratowania swojego kraju i chwycili za broń. Ich charaktery, a co za tym idzie również patriotyzm, ukształtowały w tych młodych ludziach ich rodziny, dom, ale także harcerstwo.

Zagadnienia, które mogą pojawić się na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego z lektury "Kamienie na szaniec":

• Treść i pochodzenie tytułu książki "Kamienie na szaniec"
• Główni bohaterowie książki "Kamienie na szaniec"
• Czego może nas nauczyć książka "Kamienie na szaniec"?
• W jaki sposób walczyli bohaterowie książki "Kamienie na szaniec"?
• Dlaczego zginęli Rudy i Alek?
• Jak potoczyły się losy Zośki?
• "Kamienie na szaniec" – problematyka książki
• Geneza utworu i gatunek "Kamieni na szaniec"
• Charakterystyka bohaterów
• Czas i miejsce akcji "Kamieni na szaniec".

Kamienie na szaniec - główni bohaterowie:

• Tadeusz Zawadzki - pseudonim "Zośka"
• Aleksy Dawidowski - pseudonim Alek
• Jan Bytnar - pseudonim Rudy
• Leszek Domański - ps. Zeus

Tadeusz Zawadzki, pseudonim "Zośka" – jeden z głównych bohaterów książki "Kamienie na szaniec", to urodzony organizator z wybitną inteligencją oraz wyjątkowymi zdolnościami. Cechowały go upór i ambicja, ale był także bardzo wyrozumiały i nieśmiały. Ten chłopak lubił samotność, miał także silny związek emocjonalny ze swoją matką.

Aleksy Dawidowski, pseudonim Alek, przez swoich kolegów nazywany był "Glizdą" – co było spowodowane wysokim wzrostem. Był wysoki, szczupły, ciągle się uśmiechał i szybko mówił. Często gestykulował, a dokładnie – wymachiwał rękami, potrafił jednak panować nad sobą. Był bardzo szczery, cechowała go też bezpośredniość i uczynność. Pochodził z rodziny inteligenckiej, miał wyjątkowy talent przywódczy. Jego ojciec był kierownikiem fabryki oraz znanym działaczem społecznym.

Jan Bytnar, pseudonim Rudy – był drobny i szczupły, miał piegowatą twarz i rude włosy. Był wybitnie inteligentny, ale przy okazji także skromny i delikatny. Ciekawił go świat uczuć i ludzkich myśli, był bardzo refleksyjną osobą. Pochodził z inteligenckiej rodziny, jego ojciec był zaangażowany w życie społeczne.

Leszek Domański, ps. Zeus – był, profesorem geografii w Gimnazjum im. Stefana Batorego, zginął w Mińsku na przełomie 1939 i 1940 r.

Wydarzenia "Kamieni na szaniec" mają miejsce w czasie okupacji hitlerowskiej, akcja trwa od czerwca 1939 r., do sierpnia 1943 r. Akcja książki "Kamienie na szaniec" rozgrywa się głównie w okupowanej Warszawie.

Kamienie na szaniec - najważniejsze wątki:

• Matura chłopców z Buków
• Wyjazd w Beskidy
• Rozpoczęcie wojny
• Zajęcia chłopców w okupowanej Warszawie
• Sabotażowa działalność chłopców
• Działalność dywersyjna
• Rudy zostaje aresztowany
• Prowadzenie śledztwa i torturowanie chłopca
• Akcja pod Arsenałem
• Śmierć Rudego i Alka
• Akcja pod Celestynowem
• Nieudana akcja pod Czarnocinem
• Likwidacja posterunku żandarmerii w Sieczychach
• Dochodzi do śmierci Zośki

Lektura "Kamienie na szaniec" pojawiła się na egzaminie ósmoklasisty w 2019 roku. Został zacytowany fragment książki:

"Najsłynniejszym spośród indywidualnych wyczynów „Wawra” 1 była głośna na cały kraj i świat sprawa tablicy na pomniku Kopernika. Bohaterem „kopernikowskiej afery” był Alek. W początkach lutego 1942 roku znalazł i wyczytał Alek w jakiejś encyklopedii, że Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego: chwila namysłu i decyzja gotowa.

Trzeba odpowiednio uczcić dzień urodzin wielkiego polskiego astronoma! Jak? Usunąć niemiecką płytę zakrywającą polski napis. Oto już pomnik. Przechodniów na ulicy mało. Wartownik policyjny wszedł widocznie gdzieś się ogrzać, bo mróz jest solidny. Świetna sposobność! Bez chwili wahania wchodzi Alek na stopień cokołu i dotyka śruby. Odkręca się wyjątkowo łatwo. Jeszcze parę ruchów – wyszła. Cóż u Boga Ojca! Krew uderza do głowy Alka.

Odruchowo sięga do drugiej śruby – wielka „mutra2 ” poddaje się bez oporu. Alek ogląda się niespokojnie dookoła. Jest ciemno. Przechodnie przesuwają się w dali, jak we mgle. Robić! Robić! Trzecia śruba – wyszarpnięta! Czwarta – też! Z grzmotem i mocnym metalicznym dźwiękiem spada na marmur stopni wielka, gruba, mosiężna płyta i po chwili ześlizguje się w śnieg. Przerażony hałasem Alek w jednej sekundzie zeskakuje z cokołu i jak ścigany zając pędem mknie w kierunku ulicy Kopernika.

Po paruset metrach staje zdyszany i nasłuchuje. Serce wali mu młotem, policzki płoną. Nasłuchuje uważnie: nic, żadnych głosów, żadnych gwizdów, żadnego ruchu. Cóż to znaczy, do licha ciężkiego? Zawraca i ostrożnie, w każdej chwili gotów do ucieczki, idzie pod pomnik i obchodzi go dookoła. Zdumiewająca historia! Nikt niczego nie zauważył, nikt niczego nie słyszał".

Jednym z zadań uczniów było opisanie, czego on dotyczy i co opisuje. Polecenie kolejnego zadania brzmiało "Kamienie na szaniec to historia o przyjaźni, odwadze i walce grupki przyjaciół z Szarych Szeregów. Jedną ze wspólnych akcji sabotażowych, w których brali udział Alek i jego przyjaciele, było pisanie na murach litery P z kotwicą. Taki znak został umieszczony na ilustracji znajdującej się poniżej (pokazany był obrazek litery P z kotwicą)". Ósmoklasiści musieli podać pseudonim lub imię i nazwisko jednego z przyjaciół Alka. Musieli także odwołać się przy tym do znajomości całego utworu Kamienie na szaniec. Kolejne zadanie polegało na napisaniu, co oznacza litera P z kotwicą widoczną na ilustracji.

Uczniowie musieli zmierzyć się także z zadaniem o następującym poleceniu: "Który z bohaterów lektury obowiązkowej (wybranej spośród lektur wymienionych na stronie 3 tego arkusza egzaminacyjnego), innej niż Kamienie na szaniec, wykazał się odwagą? Uzasadnij swój wybór".

W sieci trudno znaleźć opinie ósmoklasistów na temat zadań na egzaminie dotyczących lektury "Kamienie na szaniec". Na Twitterze jest jednak za to wiele wpisów, sugerujących, że nie jest to lektura lubiana i chętnie czytana przez uczniów.

W wątku o tym, jaka lektura jest najgorsza, "Kamienie na szaniec" pojawiały się bardzo wiele razy. Oznacza to, że większość uczniów prawdopodobnie nie była zadowolona z tego, że na egzaminie ósmoklasisty musiała zmierzyć się właśnie z tą lekturą.

Zobacz także

Lektury na egzaminie ósmoklasisty – lista lektur obowiązkowych i uzupełniających

egzamin ósmoklasisty z języka polskiego 2024

harmonogram egzaminu ósmoklasisty 2024

egzamin ósmoklasisty - arkusze

wyniki egzamiu ósmoklasisty

co sprawia uczniom najwięcej kłopotu na egzaminie ósmoklasisty